Muzyka do nauki – słuchać, czy nie słuchać?

Z czym kojarzy Ci się słuchanie muzyki? Zapewne pierwsza myśl, jaka pojawia się w Twojej głowie, związana jest z radosną zabawą taneczną, która stanowi główny punkt wielu imprez. Ulubione piosenki towarzyszą nam również, gdy oddajemy się aktywności fizycznej, sprzątamy dom albo podróżujemy. Okazuje się, że odpowiednio dobrane dźwięki mogą również ułatwić przyswajanie nowych informacji.

Zastanawiasz się, czy muzyka podczas nauki to przyjaciel, czy wróg? Motywator? A może raczej rozpraszacz? Takie pytanie zadaje sobie wielu uczniów, którym zależy na wypracowaniu najlepszej strategii uczenia się i stworzeniu warunków sprzyjających poszerzaniu wiedzy. Już teraz sprawdź, jaki wpływ na efektywność proces kształcenia ma muzyka!

Czy nauka przy muzyce jest efektywna?

Efektywność nauki przy muzyce zależy od wielu czynników, takich jak jej rodzaj i głośność, indywidualne preferencje ucznia oraz specyfika realizowanego zadania. Co do zasady spokojne utwory instrumentalne zwykle pomagają w redukcji stresu i utrzymaniu koncentracji, co sprzyja szybkiemu pogłębianiu wiedzy i sprawdza się w odniesieniu do czynności powtarzalnych oraz tych wymagających kreatywności.

Jednak piosenki dynamiczne (rock lub hip-hop), pełne zmian tempa, z tekstem w języku, który się rozumie, mogą być bodźcem potencjalnie rozpraszającym uwagę i pobudzającym organizm. Problem rozpraszania nasila się również wtedy, gdy słucha się znanych i lubianych utworów muzycznych, ponieważ w takich okolicznościach zauważalne jest zaangażowanie emocjonalne (śpiewanie tekstu w myślach albo wybijanie rytmu).

Dodatkowo trzeba pamiętać, że jako ludzie różnimy się między sobą. Niektórzy preferują spokój, inni zaś potrzebują subtelnego tła muzycznego, aby móc się skupić w trakcie nauki do sprawdzianu lub egzaminu – to, co jest skuteczne w przypadku jednej osoby, niekoniecznie zadziała na inną. Warto zatem zwrócić szczególną uwagę na dobór odpowiedniej muzyki do konkretnego zadania, a w niektórych przypadkach całkowicie zrezygnować z niej na rzecz ciszy lub neutralnych dźwięków.

Efekt Mozarta – na czym polega?

Efekt Mozarta jest popularną teorią, sugerującą, że słuchanie utworów Wolfganga Amadeusza Mozarta może tymczasowo poprawić zdolności poznawcze, takie jak: koncentracja, zapamiętywanie oraz rozwiązywanie problemów. Przytoczona hipoteza powstała na podstawie badań, które sugerowały, że uczestnicy, którzy mieli kontakt z muzyką klasyczną, wykazywali lepsze wyniki w zadaniach wymagających przestrzennego myślenia.

Ta kwestia jest nieco kontrowersyjna, dlatego należy zdroworozsądkowo podejść do tego tematu i traktować omawiane zagadnienie wyłącznie jako jeden z wielu przykładów pozytywnego wpływu muzyki na funkcje poznawcze, a nie jakieś cudowny środek na zwiększenie inteligencji.

Jaka jest najlepsza muzyka motywująca do nauki? Przykłady

Muzyka ambientowa i instrumentalna o wolnym lub umiarkowanym tempie (60-70 uderzeń na minutę) jest powszechnie uznawana za najkorzystniejszą do nauki, gdyż synchronizuje się z rytmem naszego serca w stanie spokoju, sprzyjając koncentracji i efektywnemu myśleniu. Kompozycje barokowe, takie jak utwory Johanna Sebastiana Bacha, Antonia Vivaldiego czy Georga Friedricha Händla, dzięki swojej harmonijnej strukturze, szczególnie dobrze sprawdzają się podczas rozwiązywania zadań matematycznych czy przyswajania złożonych koncepcji naukowych.

Kolejnym przykładem jest współczesna muzyka elektroniczna z gatunku lo-fi, charakteryzująca się spokojnym beatem i delikatnymi melodiami, która zdobywa w ostatnich latach ogromną popularność wśród uczniów, ponieważ tworzy przyjemne tło dźwiękowe bez angażowania nadmiernej uwagi słuchacza. Dlatego można słuchać jej w trakcie nauki lub rozwiązywania zadań domowych.

Natomiast dla fanów kinematografii polecane są ścieżki dźwiękowe z filmów, skomponowane przez takich artystów jak Hans Zimmer, John Williams czy Ennio Morricone. Soundtracki mogą dodatkowo inspirować i budować atmosferę sprzyjającą pogłębianiu wiedzy, zwłaszcza przed ważnymi egzaminami (ósmoklasisty lub maturą). Godna uwagi jest ponadto muzyka z gier.

Warto również eksperymentować z gotowymi playlistami oferowanymi przez znane serwisy streamingowe (wpisując w wyszukiwarkę hasła takie jak: „deep focus”, „study zone” czy „background music for concentration”), z utworami muzycznymi, które zostały starannie wyselekcjonowane pod kątem wspomagania procesów uczenia się.

Alternatywa dla piosenek – co słuchać zamiast muzyki?

Tradycyjna muzyka Ci nie odpowiada? Znudziła Ci się playlista złożona z Twoich ulubionych piosenek? To dobry czas na wypróbowanie innych dźwięków, które działają uspokajająco oraz relaksująco, przez co mogą poprawić koncentrację i produktywność podczas nauki, a jednocześnie nie wprowadzają one elementów rozpraszających uwagę.

Oto kilka propozycji:

• odgłosy natury – padający deszcz, burza, zamieć śnieżna, morskie fale, górski strumyk, las, łąka, wiatr, ptaki i inne zwierzęta,
• biały szum – jednostajny dźwięk o określonej częstotliwości i natężeniu, który maskuje inne odgłosy występujące w otoczeniu,
• ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) – dźwięki wywołujące przyjemne uczucie mrowienia: delikatny szept, rytmiczne stukanie, szeleszczenie, głośne oddychanie, pisanie na klawiaturze, przewracanie stron książki,
• podcasty o tematyce edukacyjnej,
• nagrania typu coffitivity, czyli dźwięki imitujące odgłosy panujące w kawiarni (cichy gwar rozmów, stukot naczyń, praca ekspresu do kawy).

Warto pamiętać, że dobranie odpowiedniego tła dźwiękowego jest kwestią indywidualną, dlatego należy wytrwale testować różne rodzaje odgłosów, aby znaleźć te, które najlepiej wspierają proces pogłębiania wiedzy. Liczy się tutaj elastyczne podejście oraz otwartość na nowe rozwiązania.

Czy muzyka pomaga w przyswajaniu wiedzy? Podsumowanie

Muzyka może być zarówno pomocna, jak i rozpraszająca podczas nauki, w zależności od rodzaju słuchanych utworów i głośności piosenek oraz osobistych preferencji. Kluczem do sukcesu jest zatem eksperymentowanie i dopasowanie odpowiednich dźwięków do własnych potrzeb albo czytanie podręczników oraz rozwiązywanie zadań w całkowitej ciszy.

Każdy z nas jest inny – to, co działa na jedną osobę, u drugiej może się po prostu nie sprawdzić. Zawsze należy więc dążyć do poznania samego siebie i trafnego doboru metod pozwalających osiągnąć stan skupienia na realizacji obowiązków edukacyjnych. Najważniejsze, aby ułatwiać sobie naukę, a nie ją utrudniać.

SEKCJA FAQ

Czy słuchanie muzyki podczas nauki jest dobre?

Słuchanie muzyki podczas nauki może być korzystne, o ile wybierze się odpowiedni rodzaj muzyki, który nie będzie rozpraszał. Muzyka instrumentalna lub klasyczna często wspomaga koncentrację i redukuje stres, co sprzyja skutecznemu przyswajaniu wiedzy.

Jaka muzyka pomaga w nauce?

Najlepsza muzyka do nauki to utwory instrumentalne, takie jak muzyka klasyczna, ambientowa lub lo-fi, które tworzą spokojne tło, ułatwiające skupienie się na wykonywanym zadaniu.

Czy słuchanie muzyki jest zdrowe?

Słuchanie muzyki może mieć pozytywny wpływ na naszą kondycję psychiczną, ponieważ redukuje stres, poprawia nastrój, wycisza oraz relaksuje.

Jaką muzykę słuchać podczas nauki?

Odpowiednią atmosferę do nauki tworzy muzyka, która nie zawiera tekstu i ma spokojne tempo.