Jak uzyskać opinię o dysleksji: krok po kroku

Gdy uczeń ma problemy z poprawnym pisaniem i czytaniem, może oznaczać to występowanie dysleksji. Wówczas warto zwrócić się o specjalną opinię pozwalającą uzyskać odpowiednie wsparcie w szkole. Ten artykuł to kompleksowy poradnik wyjaśniający, jak przebiega procedura wydawania wspomnianej opinii, gdzie należy się po nią udać, a także jakie dokumenty trzeba przygotować.

Kto wydaje opinię o dysleksji?

W Polsce diagnozę specyficznych trudności w uczeniu się przeprowadzają publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Znajdują się one w niemal każdej gminie, a odpowiednią jest ta najbliższa szkole lub miejscu zamieszkania. To najlepsze miejsce do uzyskania opinii, gdyż po pierwsze wizyta tam jest darmowa, a co ważniejsze, szkoła ma obowiązek zastosować się do zaleceń przygotowanych przez taką placówkę. Oczywiście, istnieje możliwość skorzystania z usług poradni prywatnej. Warto to robić jednak wyłącznie wtedy, gdy czas oczekiwania do publicznego odpowiednika okazuje się zbyt długi. Ze wspomnianą sytuacją mamy do czynienia na przykład przed maturami bądź egzaminami ósmoklasisty, kiedy to wiele osób stara się uzyskać niezbędne dostosowania.

Jak wygląda procedura pozyskania opinii?

Wszystko zaczyna się od kontaktu z poradnią, by umówić się na formę złożenia wniosku i dowiedzieć się, jakie dokumenty trzeba przygotować. Niezbędne zwykle są: wniosek o przeprowadzenie diagnozy, opinia nauczyciela na temat funkcjonowania ucznia w szkole, próbki prac pisemnych ucznia, często poradnie wymagają też wyników badań laryngologicznych i okulistycznych. Te ostatnie mają na celu wykluczenie, że problemy są efektem wad narządu wzroku bądź słuchu. Sama diagnoza zwykle obejmuje kilka spotkań z udziałem wybranych specjalistów. Jednym z nich jest psycholog, który ma za zadanie stwierdzić, czy trudności w nauce nie wynikają z niższych niż przeciętne zdolności intelektualne. Następnie, dochodzi do spotkania z pedagogiem. Sprawdza on umiejętności szkolne poprzez testy czytania, pisania oraz znajomości zasad ortografii. W razie potrzeby dochodzi jeszcze do kontaktu z logopedą, by ocenić, czy przyczyną nie jest nieprawidłowy rozwój narządu mowy.

Ile trwa oczekiwanie na opinię?

Po odbyciu wszystkich konsultacji nadchodzi moment wydania opinii. Poradnia ma na to 30 dni od momentu zakończenia ostatniego badania. Jest to jednak jedyny termin określony przez prawo. Cała reszta, czyli czas od złożenia wniosku aż do zakończenia procedury, zależy od kilku czynników. Najbardziej oczywisty to obłożenie poradni wraz z kolejkami do konkretnych specjalistów. Czasami konieczne jest oczekiwanie na termin do jednego z diagnostów, nawet jeśli wszystkie inne badania już się odbyły. Kolejna kwestia to niekompletna dokumentacja. Każde uchybienie wydłuży całą procedurę, warto więc skrupulatnie wszystko wcześniej przygotować, by nie trzeba było uzupełniać braków. Gdy już odebraliśmy dokument, rolę przejmuje szkoła. Choć ma ona obowiązek zastosowania się do zaleceń, wdrożenie ich też nie jest natychmiastowe. Rada pedagogiczna musi bowiem przygotować i zaaprobować plan dostosowań, co też wymaga nieco czasu.

Czy opinia jest bezterminowa?

Co do zasady, dysleksji nie można wyleczyć ani z niej wyrosnąć. Z tego powodu raz uzyskana opinia będzie ważna na każdym etapie edukacji. Nie oznacza to jednak, że wizyty w poradni nie trzeba powtarzać. Zmianom podlegają bowiem zalecenia wymagań edukacyjnych, które muszą być dostosowane do aktualnych potrzeb rozwojowych ucznia. Jeśli więc sytuacja szkolna nie uległa poprawie, należy powtórzyć badanie i poszukać odpowiedniejszych form wsparcia. Ponowne badanie może zasugerować również szkoła, gdy zaobserwuje u podopiecznego nowe trudności, niewykryte wcześniej. Co ciekawe, w jednym przypadku zachodzi konieczność ponownego uzyskania opinii. Dzieje się tak, gdy dziecko zdobyło diagnozę przed ukończeniem trzeciej klasy podstawówki. Taka opinia nie może zostać uznana przez szkołę, co zostało precyzyjnie określone w rozporządzeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Jaka jest różnica między opinią a orzeczeniem?

Ponieważ dokumenty te mają podobny cel, często bywają mylone. W rzeczywistości mają one zupełnie inną rangę, dotyczą też innych potrzeb i form wsparcia. Opinię wydaje się w sprawie specyficznych trudności w uczeniu się, takich jak: dysleksja, dysgrafia czy dyskalkulia. Zawiera ona zalecenia dotyczące dostosowania wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia, w ramach standardowego systemu nauczania. Z kolei orzeczenie to dokument o znacznie wyższej randze wydawany w przypadku potrzeby kształcenia specjalnego. Otrzymują go uczniowie: z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu i ruchu, a także osoby ze spektrum autyzmu oraz zespołem Aspergera. Orzeczenie jest podstawą do zorganizowania zupełnie innej, zindywidualizowanej formy kształcenia. Podsumowując: opinia dostosowuje metody pracy, podczas gdy orzeczenie niemal całkowicie zmienia sposób nauki.