Co trzeba umieć na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego w 2025 roku?

Egzamin ósmoklasisty, stanowiący podsumowanie nauki w szkole podstawowej, to dla większości uczniów pierwszy tak poważny sprawdzian wiedzy i umiejętności. Nie można go nie zdać – nie została określona minimalna liczba punktów, które trzeba uzyskać. Wyniki z tego egzaminu mają jednak ogromne znaczenie w czasie rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. Co to oznacza? Że liczy się każdy punkt, bo nawet jeden punkt może zdecydować o dostaniu się do wybranego liceum bądź technikum. Warto więc dobrze się do tego egzaminu przygotować.

Jak widać, przygotowywanie się do egzaminu ósmoklasisty nie oznacza powtarzania wszystkiego, co znalazło się w podręcznikach i zeszytach. Warto skoncentrować się na tym, co rzeczywiście może się pojawić w zadaniach.  

Aneks do informatora

Krok trzeci: trzeba powtarzać i ćwiczyć. Bez utrwalenia wiedzy i umiejętności trudno o sukces na egzaminie. Warto przejrzeć arkusze egzaminacyjne z poprzednich lat – one również są dostępne na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej:

Pobierz

Krok trzeci: trzeba powtarzać i ćwiczyć. Bez utrwalenia wiedzy i umiejętności trudno o sukces na egzaminie. Warto przejrzeć arkusze egzaminacyjne z poprzednich lat – one również są dostępne na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej: 

Dobra rada: oprócz samych arkuszy bardzo przydatne mogą się okazać dołączone do nich zasady oceniania rozwiązań zadań. Zawierają one między innymi przykładowe odpowiedzi (w tym wypracowania) i komentarze dotyczące przyznawania punktów. 

Warto skorzystać także z próbnych arkuszy egzaminacyjnych opracowywanych przez CKE oraz przez wydawnictwa edukacyjne – w tym WSiP.  

Egzamin ósmoklasisty 2025 – jakie zmiany zostały przewidziane? 

• Egzamin ósmoklasisty jest przeprowadzany w dwóch terminach: głównym (maj) i dodatkowym (czerwiec).
• Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego sprawdza, w jakim stopniu uczeń VIII klasy szkoły podstawowej opanował wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej.
• Podczas egzaminu zdający otrzyma arkusz egzaminacyjny, który będzie się składał z dwóch części. W części I arkusza (około 20 zadań) uczeń będzie mógł zdobyć 25 punktów. W części II arkusza znajdą się propozycje dwóch tematów wypracowań, z których uczeń będzie wybierał jeden (za to zadanie można zdobyć 20 punktów). Zatem łącznie do zdobycia jest 45 punktów.

Jakimi umiejętnościami musisz się wykazać na egzaminie ósmoklasisty?

W zadaniach egzaminacyjnych szczególny nacisk zostanie położony na sprawdzanie umiejętności związanych z argumentowaniem, wnioskowaniem oraz formułowaniem opinii. Udzielenie poprawnej odpowiedzi będzie wymagało również kompetencji literackich, kulturowych i językowych. W arkuszu egzaminacyjnym mogą znaleźć się zadania sprawdzające znajomość treści i problematyki lektur obowiązkowych lub zadania oparte na utworach literackich niebędących lekturą obowiązkową oraz zadania oparte na tekstach poetyckich – zarówno autorów wskazanych w podstawie programowej, jak i innych. Zadania te nie będą sprawdzały znajomości treści konkretnego utworu poetyckiego, ale sprawdzą umiejętność analizy i interpretacji tego typu tekstów.

Lektury obowiązkowe:

Klasy IV–VI

Lektury obowiązkowe (pozycje książkowe poznawane w całości):

1) Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa

2) Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)

3) Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa

4) Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni

5) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem.

Klasy VII i VIII

Lektury obowiązkowe (pozycje książkowe poznawane w całości):

1) Charles Dickens, Opowieść wigilijna

2) Aleksander Fredro, Zemsta

3) Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec

4) Adam Mickiewicz, Dziady część II

5) Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę

6) Juliusz Słowacki, Balladyna.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie:

1) Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII

2) Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII)4

3) Sławomir Mrożek, Artysta

4) Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty)

5) Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty)

Inne utwory literackie, do których uczeń może odwołać się w zadaniach otwartych krótkiej odpowiedzi oraz w wypracowaniu:

Klasy IV–VI

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie, których znajomość nie będzie sprawdzana na egzaminie ósmoklasisty:

1) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań)

2) Ignacy Krasicki, wybrane bajki

3) Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty, inne niż księgi: I, II, IV, X, XI, XII)

4) Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego

5) wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie

6) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie

7) wybrane podania i legendy polskie

8) wybrane baśnie polskie i europejskie

9) Maria Konopnicka, Rota.

Utwory literackie wykreślone w podstawie programowej z 2024 r., do których uczeń także może odwołać się w zadaniach otwartych krótkiej odpowiedzi oraz w wypracowaniu w latach 2025–2028:

Klasy IV–VI

1) Charles Perrault, Kopciuszek

2) Adam Mickiewicz, Powrót taty, Pani Twardowska

3) Bolesław Prus, Katarynka

4) Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce

5) Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy

6) Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny

7) legendy polskie: o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie

8) mit o Orfeuszu i Eurydyce

9) przypowieści: o siewcy, o pannach roztropnych.

Klasy VII i VIII

1) Jan Kochanowski, treny I i V

2) Ignacy Krasicki, Żona modna

3) Adam Mickiewicz, Śmierć Pułkownika, wybrany utwór z cyklu Sonety krymskie, Pan Tadeusz (księgi: III, V, VI, VII, VIII, IX)

4) Melchior Wańkowicz, Tędy i owędy (wybrany reportaż).

Jak wygląda arkusz egzaminacyjny z języka polskiego? 

Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego trwa 150 minut. Zdający otrzymuje arkusz egzaminacyjny, który będzie składał się z dwóch części.

Część I arkusza będzie zawierać zadania zorganizowane wokół dwóch tekstów zamieszczonych w arkuszu:

1. tekstu literackiego (poezji, epiki albo dramatu) oraz
2. teksty nieliterackiego (naukowego, popularnonaukowego albo publicystycznego).

Większość zadań w tej części arkusza będzie odnosić się bezpośrednio do ww. tekstów. Mogą tu pojawić się również:

• zadania zawierające fragmenty innych tekstów literackich i nieliterackich, teksty ikoniczne (np. plakat, reprodukcję obrazu), przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp.
• zadania samodzielne, nieodnoszące się do wymienionych wcześniej tekstów.

W części II arkusza znajdą się propozycje dwóch tematów wypracowań, z których uczeń będzie wybierał jeden i pisał tekst nie krótszy niż 200 wyrazów. Zdający będzie dokonywał wyboru spośród:

1. tematu o charakterze twórczym (opowiadanie twórcze) oraz
2. tematu o charakterze argumentacyjnym (rozprawka, przemówienie).

Każdy temat będzie wymagał odwołania się do obowiązkowej lektury szkolnej oraz/lub do utworu bądź utworów samodzielnie wybranych przez ucznia.